خرید زمین یکی از مهم‌ترین معاملاتی است که افراد با هدف ساخت و سکونت و یا برای سرمایه گذاری و سودآوری در آینده اقدام به خرید و ساخت آن می‌کنند. در مجله دلتا نکات حقوقی مهم در خرید زمین و مراحل انتقال آن توضیح داده شده است.
معامله زمین
خریدن زمین و ملک قواعد خاص خود را دارد و نیاز به اطلاعات کافی از منطقه، موقعیت زمین، آینده آن، کاربری زمین، موانع قانونی، شناسایی مالک واقعی، کسب اطلاع از شورای محل، تحقیق و بررسی از دهیاری و معتمدین محلی و خیلی موارد دیگر که باید در نظر گرفته شوند. پس از انجام تحقیقات لازم، خریدار می‌تواند در مورد خرید زمین با فروشنده زمین و رسیدن به توافق و نقطه مشترک صحبت کند.
نکات حقوقی مربوط به خرید زمین
۱. برای خرید زمین از نهادها و شرکت‌ها باید حتماً مجوزهای وکالت فروشنده از نهاد مربوطه به دقت بررسی و از درستى و صحت آنها اطمینان حاصل شود.
۲.خرید زمین‌هایی که توسط دادگاه‌های انقلاب مصادره و به دستگاه‌هایی مانند بنیاد شهید، ستاد اجرایی فرمان امام (ره)، کمیته امداد، بنیاد مستضعفان و… منتقل شده‌اند، معمولاً با مشکلاتی همراه است؛ زیرا مالکان قبلی ممکن است ادعایی درباره ملک سابق خود مطرح کنند.
٣.زمین‌هایی که درون طرح قرار دارند، در این موارد باید درباره مشمول طرح نبودن ملک مربوطه اطمینان حاصل شود.
۴.خرید زمین کشاورزی قولنامه‌ای: بعضی از زمین‌های کشاورزی دارای سند رسمی نیستند و به صورت محلی و سنتی برای آنها سند تنظیم شده است. خریدار برای خرید زمین‌هایی از این نوع، باید قبل از انعقاد هرگونه قرارداد از مراجع مربوطه و دفاتر اسناد رسمی استعلام‌هایی کسب و درباره صحت این دسته از اسناد مطمئن شود.
نحوه نوشتن قولنامه زمین
قولنامه یک کاغذ معمولی است که جزء اسناد رسمی محسوب نمی‌شود. در حالیکه اسناد رسمی اسنادی هستند که به تأیید دولت و مراجع قضایی رسیده باشند. در واقع قولنامه فقط توسط خریدار، فروشنده و مدیر بنگاه تنظیم می‌شود و به تایید دولت یا مراجع قضایی نمی‌رسد، به همین دلیل از جمله اسناد رسمی محسوب نمی‌شود.
از آنجایی که معامله مرحله به مرحله انجام می‌شود، معمولاً برخی از مدارک و اسناد خریدار و فروشنده به عنوان ضمانت اجرایی نزد بنگاه به عنوان امانت قرار داده می‌شود. در این گونه موارد باید سند خرید زمین و یا مسکن را قبل از انعقاد قولنامه بررسی و از کد رهگیری مربوطه استعلام شود.
تنظیم قولنامه به این دلیل انجام می‌شود که معمولاً طرفین برای فراهم کردن شرایط معامله نیاز به زمان دارند؛ ممکن است خریدار برای تهیه کل مبلغ معامله و یا فروشنده تا نهایی کردن وضعیت ملک نیاز به زمان داشته باشند؛ بنابراین قولنامه‌ای را بین خود تنظیم می‌کنند تا شرایط معامله و مراحل آن به صورت جزیی و دقیق ذکر شود. انعقاد قولنامه برای خرید زمین و مسکن به معنای آن است که ملک مورد نظر یک بار مورد معامله قرار گرفته است.
کد رهگیری کدی است که به هر معامله خرید زمین یا مسکن داده می‌شود تا صحت معاملات تضمین شود. در واقع از طریق کد رهگیری می‌توانید در جریان آخرین وضعیت زمین یا ملک مربوطه قرار بگیرید و اگر آن زمین یا ملک قرار است به چند نفر به صورت همزمان فروخته شود، شما از این موضوع آگاهی کسب می‌کنید.
اگر چکی رد و بدل می‌شود، باید جزییات چک مانند شماره سریال، مبلغ و نام طرف‌های مورد معامله در آن چک به صورت دقیق ذکر شود. قولنامه باید در سه نسخه تنظیم شود که پس از امضای طرف‌ها و شاهدان آنها، یک نسخه از آن نزد خریدار، یک نسخه نزد فروشنده و یک نسخه نزد بنگاه محفوظ می‌ماند.
مطالب بیشتر در مجله حقوقی دلتا...
