طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی زن به مجرد عقد مالک مهر یا همان مهریه می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی در آن داشته باشد.
در چه شرایطی مهریه به زن تعلق نمیگیرد؟
پرداخت مهریه در سند ازدواج یا عند المطالبه است یا عند الاستطاعه که در هر دو مورد زن استحقاق مطالبه تمام مهریه را از شوهر دارد. حال این سوال پیش می‌آید که آیا طلاق دادن زن بدون مهریه هم ممکن است و یا به زبان دیگر، شرایط عدم تعلق مهریه به زن چیست؟ با بخش حقوقی مجله دلتا همراه باشید.
فقط در مهریه عند الاستطاعه زن باید استطاعت مالی شوهر را برای پرداخت مهریه اثبات کند و به این منزله نیست که مرد مستحق طلاق دادن زن بدون مهریه است. در مهریه عند المطالبه نیز با مطالبه زن (دادن دادخواست مهریه) اگر مرد توان پرداخت یک جای مهریه را نداشته باشد می‌تواند دادخواست اعسار از پرداخت دفعی مهریه را تقدیم دادگاه و تقاضای تقسیط مهریه کند که در این صورت نیز با پذیرش اعسار شوهر، مهریه تقسیط می‌شود و البته این هم به منزله عدم استحقاق زن در مهریه و طلاق دادن زن بدون مهریه توسط مرد نیست.
اگر زن دوشیزه (باکره) باشد در طول زندگی مشترک و تا قبل از طلاق می‌تواند همه مهریه را مطالبه کند فقط بر طبق ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی: «هرگاه شوهر قبل از نزدیکی، زن خود را طلاق دهد زن مستحق نصف مهر خواهد بود و اگر شوهر بیش از نصف مهر را قبلا داده باشد حق دارد مازاد از نصف را عینا استرداد کند.» پس در طلاق، زن باکره مستحق نصف مهریه خواهد بود. ممکن است زنی در زندگی مشترک و بعد از عقد نکاح، با مراجعه به یکی از دفاتر اسناد رسمی ذمه (عهد) مرد را در اصطلاح حقوقی ابرا (چشم پوشی) کند و یا این که مهریه را به شوهر ببخشد که همه این‌ها ارتباطی به عدم استحقاق زن در مهریه ندارد بلکه زن با اختیار خود از حقی که در مهریه داشته صرف نظر کرده است.
در طلاق توافقی یا طلاق از طرف زوجه نیز که به صورت طلاق خلع است زن چیزی از مهریه را در قبال طلاق اصطلاحا بذل می‌کند که در این جا نیز زن با اختیار از مقداری از مهریه در قبال طلاق صرف نظر می کند که باز هم ارتباطی به عدم استحقاق مهریه به زوجه (زن) و ندادن مهریه توسط مرد ندارد.
اما اگر زن ناشزه باشد بدین معنی که از مرد (شوهر) تمکین نکند، بیمار باشد، مرتکب جرمی شده باشد و یا خیانت کند و مرتکب رابطه نامشروع شود، ارتباطی به مهریه او ندارد و همه این موارد مطلقا مانع دریافت و استحقاق زن نسبت به مهریه نیست و از اشتباهات رایج بین بعضی از مردم است که می‌پندارند رابطه نامشروع زن و یا ناشزه بودن او مهریه را از بین نمی‌برد.
طلاق دادن زن بدون مهریه توسط مرد به شرح ذیل است:
۱- بر طبق ماده ۱۰۸۹ قانون مدنی، هرگاه عقد ازدواج (دائم یا موقت) بین زوجین به دلیلی باطل بوده و بین آن‌ها نزدیکی واقع نشده باشد، زن حق مهر ندارد.
۲- به استناد ماده ۱۱۰۱ قانون مدنی هرگاه به دلیلی نکاح بین زوجین، فسخ گردد و بین آن‌ها نزدیکی واقع نشده باشد، زن مستحق مهر نخواهد بود؛ تنها استثناء آن فسخ به دلیل عنن (ناتوانی جنسی عدم توانایی مقاربت در مرد) است، یعنی مردی که توانایی عمل زناشویی نداشته باشد که در این صورت با فسخ نکاح، زن مستحق نصف مهر خواهد بود.
بیشتر بدانیم: برای آشنایی بیشتر با نکات حقوقی “عدم ثبت ازدواج و مجازات آن” را مطالعه کنید.
همچنین بخوانید:
شرط محل سکونت زن در ازدواج چیست؟
مهریه مورد قبول چه ویژگی‌هایی دارد؟
دادخواست الزام به تهیه مسکن مستقل
