تاکنون بیشتر شاهد پرس و جو پیرامون حق و حقوق زن در ازدواج بوده‌ایم. اما زوجه برای اینکه از تعادل حقوقی بیشتر برخوردار باشد باید به حقوق مرد در ازدواج اشراف کامل داشته باشد. این کار باعث می‌شود تا از توقعات خود آگاهی پیدا کرده و شروط ضمن عقد را برای خود میسر سازد.
با امضای سند ازدواج، زن برخی از حقوق مدنی و معنوی خود هم‌چون حق طلاق، حق سفر و خروج از کشور، اشتغال، محل سکونت و مسکن، ولایت بر فرزندان را به طور معمول از دست می‌دهد. حقوق مادی هم‌چون مهریه و نفقه را به دست می‌آورد. البته طرفین می‌توانند با ایجاد شروط ضمن عقد، مواردی را توافق کنند. قبلا درباره حق و حقوق مادی زن شامل مهریه و نفقه مطالبی ارائه شده است. در این مطلب از مجله دلتا قصد داریم به حقوق مردان در ازدواج بپردازیم.
حق طلاق
بر اساس ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، مرد می‌تواند با رعایت یک‌سری شرایط که در قانون وضع شده با مراجعه به دادگستری همسر خود را طلاق دهد. لذا اراده و اختیار در طلاق با مرد است و زن فقط تحت شرایط خاص یا داشتن وکالت در طلاق یا حق طلاق به عنوان شروط ضمن عقد می‌تواند درخواست طلاق نماید. هم‌چنین طلاق به‌صورت توافقی هم مطرح است.
حق سکونت جزئی از حقوق مرد در ازدواج
برابر قوانین اسلام، حق سکنی با شوهر است. بنابراین: تعیین مسکن از آثار ریاست شوهر به حساب می‌آید و قسمت اول ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی به این موضوع اختصاص یافته است. در این ماده آمده است : زن باید در منزلی که شوهر تعیین می‌کند سکنی نماید.
بنابراین اختیار تعیین محل سکونت با شوهر است و هر منزلی را که شوهر انتخاب می‌کند، زوجه موظف به اقامت در آن خواهد بود.
از آن‌جایی که این موضوع از حقوق زوج محسوب می‌شود. بنابراین طرفین می‌توانند ضمن عقد، شرط کنند که اختیار تعیین مسکن با زوجه باشد..
حق اشتغال زوجه
یکی از محدودیت‌ها که امروزه بسیار به آن پرداخته می‌شود «حق زنان بر داشتن شغل» است. که با وجود تاکید قانون اساسی بر حق برابر همه مردم کشور برای داشتن اشتغال، ماده ۱۱۱۷ قانون مدنی مرد را محق دانسته که همسر خود را از حرفه یا صنعتی که به زعم او، منافی مصالح خانواده یا حیثیات خود یا زن باشد، منع کند.
به زبان ساده مرد در صورتی‌که تشخیص دهد اشتغال همسر وی به صلاح خانواده نیست می‌تواند او را از اشتغال منع کند.
خروج از کشور
ماده ۱۸ قانون گذرنامه، تحصیل گذرنامه ایرانی و خروج زن شوهردار از کشور را متوقف بر صدور اجازه رسمی از سوی شوهر کرده است.
لذا هر زن متاهلی که قصد خروج از کشور دارد قبل از مراجعه به دفاتر خدماتی باید رضایت‌نامه همسر را در اختیار داشته باشد.
حق تحصیل
تحصیل، از حقوق مدنی افراد جامعه است و مرد نمی‌تواند بدون داشتن دلایل کافی همسر خود را از تحصیل بازدارد. بنابراین شوهر فقط زمانی می‌تواند از ادامه تحصیل همسر خود جلوگیری کند که توجیه منطقی داشته باشد.
نکنه : توجه داشته باشید در صورتی‌که زوجه در حین تحصیل عقد کند زوج حق منع او تا پایان تحصیلات ندارد.
حق ولایت بر فرزندان
قانون‌گذار برای حمایت از فرزندان به وضع یک‌سری وظایف و تکالیف الزامی برای والدین مثل حق ولایت و سرپرستی، حق اداره اموال فرزند، حق حضانت و نگهداری پرداخته است.
قانون‌گذار حق ولایت را به‌عنوان اصلی‌ترین حق بر فرزند، بر عهده پدر و جد پدری گذاشته است. مواد ۱۱۸۰ و ۱۱۸۱ قانون مدنی حق ولایت بر فرزند نابالغ و تا پیش از رشد را بر عهده پدر و جد پدری قرار داده است.
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی در چه مواردی زن می‌تواند غیابی طلاق بگیرد؟ مطالعه کنید.
